Pieniądze to temat, który przez lata pozostawał w sferze tabu – zwłaszcza w rozmowach prowadzonych przez kobiety. Marta Kobińska, dyrektorka finansowa z blisko 30-letnim doświadczeniem, wspiera sektor MŚP i prowadzi mentoring dla kobiet świadomych finansowo. W swojej pracy podkreśla, że finanse to nie tylko liczby, ale przede wszystkim narzędzie sprawczości, wolności i bezpieczeństwa.
Definicja bezpieczeństwa finansowego jest bardzo indywidualna. Najczęściej oznacza świadomość, że w każdej sytuacji życiowej – rozwodu, choroby, utraty pracy czy nietrafionej inwestycji – potrafimy zarobić pieniądze i odbudować stabilność. Kluczem jest wiedza, odwaga i umiejętność zarządzania finansami. Tymczasem dane są niepokojące. W 2025 roku kobiety w Polsce zarabiają średnio o 7,8% mniej niż mężczyźni, a skorygowana luka płacowa – po uwzględnieniu stanowiska i doświadczenia – wynosi nawet 14–24%. Kariery zawodowe kobiet są krótsze, często przerywane urlopami macierzyńskimi czy opieką nad bliskimi. Jednocześnie Polki żyją średnio 7 lat dłużej niż mężczyźni, co zwiększa ryzyko ubóstwa emerytalnego. Brak rozmów o pieniądzach w rodzinie i w pracy sprawia, że wiele kobiet rezygnuje z negocjacji i akceptuje mniej korzystne warunki zatrudnienia.
Cztery filary bezpieczeństwa finansowego
„Stabilność finansową można porównać do krzesła o czterech nogach” – mówi Marta Kobińska. „Jeśli wszystkie są mocne, siedzimy pewnie. Jeśli jedna zacznie się chwiać, wciąż możemy utrzymać równowagę. Ale gdy zabraknie ich kilku – ryzyko upadku gwałtownie rośnie”. Ekspertka wskazuje na cztery główne filary bezpieczeństwa finansowego: kontrolę finansów, rozwój kariery, dbanie
o zdrowie oraz networking.
Filar pierwszy to planowanie i kontrola finansów czyli spojrzenie na ten obszar jak na fundament naszego bezpieczeństwa. Świadomość finansowa zaczyna się od wiedzy, na co wydajemy pieniądze – mówi Marta Kobińska i proponuje stworzenie własnej piramidy finansowej, której podstawa to kontrola codziennych wydatków. Nie chodzi o skrupulatne spisywanie każdej złotówki, ale o świadome decyzje. Okazuje się, że czasem tzw. drobne wydatki, np. na kawę w mieście, sumują się do nawet 500 zł miesięcznie. „Budżet domowy warto planować w cyklach miesięcznych z cotygodniowym przeglądem – około 60% na życie, reszta na oszczędności, inwestycje i spłatę zobowiązań – podpowiada Marta Kobińska. Poduszka finansowa powinna wynosić 3–6 miesięcznych wydatków, najlepiej odkładanych od razu po otrzymaniu wynagrodzenia na osobne konto, do którego dostęp jest trudniejszy.
Koniecznie trzeba się też zastanowić się nad tym, jakie emocje wzbudzają w nas pieniądze. Zdaniem ekspertki moment, w którym dojdziemy do źródła naszego stosunku do pieniędzy, jest kluczowy, by zacząć zmiany w naszym życiu w tej sferze. „Choć rzadko się o tym mówi, psychologia i nawyki mają ogromne znaczenie w obszarze finansowym – podkreśla ekspertka z Create the Flow. „ Możemy np. podświadomie bać się pieniędzy, nie wierzyć w to, że jesteśmy w stanie zarabiać więcej. Pieniądze bywają też formą odreagowania stresu. W przypadku kompulsywnego wydawania pieniędzy, dobrym sposobem na rozwiązanie problemu jest stworzenie listy alternatywnych przyjemności, które niewiele kosztują, np. spacer, kąpiel, książka, czy sprawdzenie darmowych atrakcji, w których możemy wziąć udział.
Drugi filar bezpieczeństwa finansowego to zadbanie o karierę, nasze paliwo niezależności.
Bez dochodów nie ma niezależności finansowej. Kobiety często nie wierzą w siebie, w swoje zdolności inwestycyjne i negocjacyjne – częściej unikają rozmów o wynagrodzeniu, co prowadzi do gorszych warunków płacowych. „Trzeba zatem planować swój rozwój zawodowy i inwestować w kompetencje – stwierdza właścicielka Create the Flow. „Warto pomyśleć o tym, jaka praca faktycznie sprawiałaby nam przyjemność i pozwalała zarabiać oraz jak wykorzystać swoje talenty w ewentualnym przekwalifikowaniu się”. Zdaniem ekspertki – zmiana pracy jest teraz czymś normalnym i tak do tego podchodzą zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. „Mało kto pracuje dziś w jednym miejscu przez całe życie. Zmieniamy miejsca, zmieniamy zawody. Przekwalifikowują się młodsi i starsi – to normalne i tak na to popatrzmy. Nie bójmy się zmian, ale pilnujmy, by były to zmiany kontrolowane, świadome i takie, które wpłyną na poprawę a nie pogorszenie naszej sytuacji finansowej” – podkreśla Marta Kobińska. Rozwój kariery powinien być świadomie planowany jako inwestycja w przyszłość finansową i emerytalną.
Trzeci filar bezpieczeństwa finansowego to zadbanie o zdrowie, czyli inwestycja, która się zwraca. Bez zdrowia nie ma możliwości zarabiania ani cieszenia się pieniędzmi. Nawet najlepiej zbudowana poduszka finansowa może szybko stopnieć, jeśli zabraknie nam sił do pracy i życia. Regularne badania
i dbanie o psychiczne i fizyczne samopoczucie to priorytet, a dobrze zaplanowany czas na odpoczynek
i relaks nie tylko zmniejsza stres, ale też powstrzymuje kompulsywne wydawanie pieniędzy. Eksperka poleca, by zmiany zacząć od małych kroków, np. umówić się na jedno zaległe badanie – to najprostszy krok w stronę zdrowia i finansowego spokoju.
I wreszcie czwarty filar czyli tzw. „networking” – sieć sprawdzonych kontaktów, budowanie relacji jako kapitału. Silne relacje zawodowe i prywatne mogą pomóc szybciej znaleźć pracę, rozwijać firmę, zdobyć wsparcie i wiedzę. Networking to nie tylko „small talk”, ale strategiczny filar bezpieczeństwa finansowego. „Buduj kontakty regularnie, nawet małymi krokami – wyślij wiadomość do dawnej znajomej, podejmij rozmowę z koleżanką z branży – mówi Marta Kobińska. Podczas takiej zwykłej rozmowy można dowiedzieć się wiele o wielu sprawach, a budowane dzień po dniu relacje mogą uruchomić nowe możliwości finansowe i zawodowe w sytuacjach kryzysowych. Networking traktuj jak inwestycję – nie chodzi o ilość, ale o jakość kontaktów – radzi eskpertka.
Świadomość finansowa to klucz do wolności. Edukacja finansowa kobiet to nie tylko liczenie wydatków, ale przede wszystkim przełamywanie tabu i odzyskiwanie sprawczości. „Pieniądze nie są celem samym w sobie – są narzędziem, które daje wolność wyboru, bezpieczeństwo i możliwość realizacji marzeń” – podkreśla Marta Kobińska.
